Trước khi mệnh chung đôi khi người ta sẽ thấy một trong ba cảnh này, một hoặc hai hoặc cả ba:
1- Nghiệp Tượng( hình ảnh ): Là thấy lại công việc mình làm lúc bình sinh như bán buôn hay đồng án .
2- Nghiệp Tướng(hình tướng ): Là thấy lại một món vật nào đó gần gũi với đời sống của mình lúc sinh tiền như thầy giáo thì thấy phấn trắng bảng đen, nha sĩ thì thấy răng giả búa kềm, còn thầy chùa thì thấy chuông mõ,v...v )
3- Thú Tướng (điềm báo mình sẽ sanh về đâu ): Người sắp chết đôi khi sẽ thấy trước những dấu hiệu cho biết mình sẽ đi về đâu.
-Thấy cảnh phố xá, xóm làng, nam thanh nữ tú hay người sinh hoạt v.v... Thì đó là điềm báo sanh vào cõi người.
-Thấy tàu ngựa, chuồng heo, máng cỏ là điềm báo sanh vào gia súc .
-Thấy lâu đài cung điện vàng son tráng lệ, thơm ngát, mây trắng trời xanh, hoa thơm cỏ lạ là điềm sanh về trời.
-Thấy lửa đỏ vạc dầu, rên la hò hét, chảo dầu là điềm sanh địa ngục.
-Thấy đang ở chỗ núi rừng quạnh hiu hoang vu là điềm sanh vào ngạ quỷ.
Trong kinh nói lúc cận tử khi mình thấy những thứ nó liên quan tới đời sống của mình, mà nếu lúc đó mình không biết đạo mà mình thích hoặc sợ thì đi xuống. Nhưng nếu thấy những thứ đó mà nhìn bằng chánh kiến , biết đây là cảnh giả và gom tâm về để chánh niệm , thì lúc đó dầu thấy lửa địa ngục cũng không đi về địa ngục. Có nghĩa là mình cũng còn cơ hội cuối.
Trong kinh kể có ông đó cả đời làm nghề săn bắn, gần cuối đời có một lần ông vào chùa nấu cơm cúng dường cho chư tăng. Cuối đời trong lúc cận tử ông thấy lửa cháy phừng phừng, ông sợ. Lúc đó do may mắn ông không nghĩ đến lửa địa ngục, mà ông nghĩ đến lửa lò nấu cơm cho chư tăng ăn, ông nghĩ đến chuyện đó ông vui và được sanh về trời.
Ngày xưa năm 1985 lúc đó còn trẻ, tôi đi với chư tăng hộ niệm cho một bà cụ 85 tuổi. Bà khỏe lắm, một tuần hấp hối bốn năm lần mà không chết. Khi bà tỉnh đi đứng xê dịch ngon lành , mệt thì bà lên nằm thiêm thiếp .
Bữa đó chư tăng đang tụng kinh thì tôi nghe bà mắng như thế này :
-Đi đi hết, con cái nhà ai mà dơ quá, thấy ghê quá, đi hết đi ..
Bà nói như vậy, chư tăng không biết bà thấy cái gì . Mai chiều bà tỉnh dậy hỏi bà. Bà nói:
-Thấy con nít nó bằng cùm tay, cả trăm đứa, mình mẩy lông lá đen thui như chuột cống, nó từ dưới cống nó chun lên, thò tay vô ống nhổ bốc ăn.
*Đó là ngạ quỷ.Trong lúc đó nếu bình thường mình có tu thì mình nên rải tâm từ: “Phước báu nào tôi tu, tôi cho hết, hãy đi lên trên, đừng khổ như vậy nữa. “ .
Vậy thì yên, còn đằng này mình sợ, mình giận hoặc mình gớm thì đi xuống.
Trên đây chỉ là những hình ảnh tượng trưng, trong thực tế thì dĩ nhiên có những khác biệt. Trong kinh nói là thấy phố phường, nhiều khi họ thấy đàn bà có mang cũng là điềm sanh làm người .
Trích: Tứ Vô Lượng Tâm Sư Toại Khanh giảng tại Sydney (Friday, 08/03/2019)
